Paragraaf 1 Integraal gebiedsgericht werken

Oude wijken

Wijken en buurten
Noorderplantsoenbuurt, Oranjebuurt, Schildersbuurt, Kostverloren, De Hoogte, Indische buurt, Professorenbuurt, Oosterparkwijk, Woonschepenhaven. In dit gebied zijn drie WIJ-teams actief: WIJ Schilderswijk/Centrum, WIJ Korrewegwijk en WIJ Oosterparkwijk.

Hoe staan we ervoor?

In Oude Wijken onderscheiden de woonwijken zich vooral door de kenmerken van de woningvoorraad, in het bijzonder het verschil in koop en huur. Wijken als de Hoogte, de Indische Buurt, en in mindere mate de Oosterparkwijk en Kostverloren hebben relatief veel goedkope huurwoningen. De Hoogte en de Indische buurt hebben voor de komende jaren weer prioriteit gekregen als wijkvernieuwingswijken. De wijkkompassen van deze wijken tonen aan dat deze prioritering terecht is. Armoede is een prominent thema in beide wijken. Ook de sociale leefomgeving staat voor beide wijken onder druk. Wel laten beide wijken een verbetering zien voor de ervaren kwaliteit van leven. Voor de Indische buurt geldt dat ook voor de kwaliteit van de fysieke en sociale leefomgeving.

Naast de Hoogte en de Indische buurt kennen ook de Oosterparkwijk en Kostverloren nog belangrijke sociale opgaven. De wijken met vooral particulier woningbezit, met name de Schildersbuurt, Oranjebuurt, Noorderplantsoenbuurt en Professorenbuurt, staan er goed voor. Al deze wijken zijn populair bij studenten en kenmerken zich door een levendige sociale leefomgeving. Meer is terug te vinden in de nieuwe Wijkkompassen van deze wijken.

Wat willen we bereiken in 2020?

Wijkvernieuwing Indische buurt en De Hoogte
In sociaaleconomisch opzicht zijn er meerdere redenen om de inspanningen in deze wijken langdurig te intensiveren. In 2018 is als opmaat voor de wijkvernieuwing het koersdocument ‘Aanpakken, doorbreken en volhouden’ vastgesteld en is het werkprogramma ‘Wel moakt het verschil’ in uitvoering gegaan. Het proces en het programma voor de sociale wijkvernieuwing is een coproductie van bewoners, werkers, maatschappelijke organisaties, ondernemers, corporaties en gemeente. Met dit proces geven we vorm aan een wijkvernieuwing waarbij gebiedsgericht werken, netwerksamenwerking en bewonersparticipatie samenkomt. Centraal in deze samenwerking staan dertien organisaties die samen het Manifest Mooie Wijken hebben opgesteld. Deze organisaties staan midden in de wijk en werken samen met wijkbewoners. De ambities van dit manifest sluiten goed aan bij de wijkvernieuwing. Bij de verschillende activiteiten en projecten van het uitvoeringsprogramma zijn een of meerdere organisaties van het Manifest Mooie Wijken betrokken.

De rode draad binnen de wijkvernieuwing vormt de vraag: Hoe kunnen we er samen voor zorgen dat het met de kinderen in de wijken beter gaat? Vanuit deze vraag zijn we in de wijken gestart met het project ‘Kinder Dromen Durven Doen’. Al ruim 60 kinderen hebben aan dit project deelgenomen. De dromen van kinderen drukken ons met de neus op de feiten en ze maken de vraagstukken voor de wijkvernieuwing concreet en inzichtelijk. Tegelijkertijd heeft buurtcoöperatie ‘De Goeie Buurt’ het project U & de Buurt uitgevoerd. In dit project gaat een groep bewoners in gesprek met andere bewoners. Huis aan huis, straat voor straat. Er is met 600 bewoners gesproken en ook dit leidt tot veel aanknopingspunten voor de wijkvernieuwing.

Onder de noemer van ‘het grote zien en het kleine doen’ gaan we de eerste jaren gewoon aan de slag, sluiten we aan bij de energie in de wijk en zetten we samen concrete resultaten neer. Er is ruimte voor pionieren, samenwerken en aanpakken. Hiermee willen we daadkracht tonen, zichtbaar zijn en vertrouwen winnen. Het uitvoeringsprogramma omvat gevarieerde acties, activiteiten en projecten. Deze zijn erop gericht om de wijken (fysiek) mooier te maken (openbare ruimte, groenvoorzieningen, speelplekken), de sociale basis te versterken (speeltuinen in de wijken, scholen, sportvoorzieningen, huiskamer) en doorbraakprojecten te ontwikkelen (armoede en schulden). Zie ook Programma Wonen .

Oosterhamrikzone
De Oosterhamrikzone ontwikkelt zich naar een nieuw woongebied. Op verschillende locaties worden nieuwe woningplannen gemaakt en gerealiseerd. Tegelijk staat de bereikbaarheid van de Oosterparkwijk en de Korrewegwijk onder druk. Een nieuwe verbinding voor openbaar vervoer, autoverkeer en fietsers is nodig om de bereikbaarheid van dit deel van de stad te verbeteren. Naast de verbinding richt de gebiedsopgave zich op het fietsvriendelijk maken van de Korreweg, het vervangen van de Gerrit Krolbrug, een plan voor de herinrichting van het Oosterhamrikkanaal en zuidoever, en worden er nieuwe woningen gerealiseerd. De voorkeursvariant ‘Splitsing’ voor de nieuwe verbinding wordt verder uitgewerkt. De gemeenteraad wil bij de volgende stap ook een afweging kunnen maken tussen andere haalbare oplossingen. In dit licht worden alternatieven voor de autoverbinding door de Oosterhamrikzone opnieuw bekeken. Deze verbinding komt pas in beeld als alternatieven niet voldoen en alleen dan als de negatieve effecten van een autoverbinding in de omgeving substantieel worden opgevangen. Naar verwachting wordt de gemeenteraad in 2021 een voorstel aangeboden.

Parkeren in Oude Wijken
De parkeerdruk in de wijken is de afgelopen jaren toegenomen en daarbij ook het aantal overlastmeldingen. Conform de parkeervisie is de enige mogelijke oplossing voor het afnemen van de parkeerdruk het invoeren van betaald parkeren. Hiermee ontstaat niet alleen meer plek voor bewoners om hun auto te parkeren, maar komt er ruimte vrij om de straat terug te geven aan de wijk: ontmoeten, spelen, fietsparkeren en groen. Parkeerproblemen pakken we daarom integraal aan met een zo breed mogelijk draagvlak. Het gebiedsteam is hier nauw bij betrokken en ondersteunt initiatieven die vanuit de wijk naar voren komen. In een groot deel van de Oosterparkwijk geldt nu betaald parkeren. Als er behoefte in de rest van de wijk is, wordt samen met de Bewonersorganisatie een peiling georganiseerd. Uit de Indische buurt komen veel overlastmeldingen binnen, als onderdeel van de wijkvernieuwing gaan we met de wijk in gesprek over oplossingen. In een deel van de Schildersbuurt (ten oosten van de Friesestraatweg en ten zuiden van de Kraneweg) wordt per 1 januari 2020 hetzelfde parkeerregime als in de binnenstad ingevoerd.

Accommodaties, werkplaatsen, scholen en broedplaatsen in de Oosterparkwijk

Op de plek van het voormalige Treslinghuis start de bouw van een nieuwe basisschool. Kinderen van de Borgmanschool en de Siebe Jan Boumaschool zullen daar naar verwachting in 2021 hun intrek in nemen. Nu al worden activiteiten georganiseerd met deze twee scholen samen. Ondertussen bereiden de gezamenlijke besturen van de accommodaties in de wijk, de Bewonersorganisatie en WerkPro de komst van een nieuwe plek in de wijk voor. Het moet een voorbeeld worden van samenwerken, waarin ontmoeten en werken centraal staan. Het JOP, Ons Belang, SVO en de Bewonersorganisatie Oosterpark vormen daarbij één bestuur en werken toe naar gezamenlijke programmering en beheer van alle accommodaties in de wijk. Voordat definitieve besluitvorming over het wijkcentrum kan plaatsvinden moet aanvullend onderzoek worden gedaan naar het geheel van investeringen, exploitatiekosten en dekking.

Aan de Paradijsvogelstraat is veel sociale en innovatieve bedrijvigheid ontstaan bij Het Werk enToentje/Bie de buuf. De huisvesting is in handen van Carex en het staat in de planning om gesloopt te worden ten behoeve van woningbouw. De locatie is aan te merken als een succesvolle broedplaats voor sociaal ondernemers en startups met internationaal bereik. Vanwege de betekenis en meerwaarde van de rol en functie in de wijk is er een wens om deze locatie te behouden. Om hier tijdig op te anticiperen maken we samen met Economie en Cultuur vanuit het broedplaatsenbeleid de waarde van deze plek zichtbaar.

Oosterparkwijk in verbinding
Met Oosterparkwijk in verbinding hebben we een sociaal programma bovenop de reguliere dienstverlening van gemeente en WIJ-team in de Oosterparkwijk. Dit programma bestaat uit vijf thema’s: 1. Doorbreken van spiraal van armoede, schulden en laaggeletterdheid; 2. kansen voor kinderen en gezinnen; 3. Gezondheid; 4. verbinding in de wijk; 5. de wijk als werk- en leergebied. Samen met de Bewonersorganisatie en Coöperatieve Wijkraad willen we de wijk laten prioriteren. Door in gesprek te gaan over deze onderwerpen komen de thema’s op een andere manier naar boven dan aanbodgericht aan het werk te gaan. Gedurende het jaar kunnen we de prioritering van thema’s aanpassen. Extra aandacht gaat uit naar het JOP, samen met het WIJ-team willen we er voor zorgen dat dit weer echt een plek wordt waar de jeugd zich thuis voelt.

Coöperatieve Wijkraad Oosterparkwijk
Dit tweejarige experiment is gestart in januari 2018. Hierin nemen zowel wijkbewoners als gemeenteraadsleden plaats. Bewoners nemen deel op basis van loting. Vervolgens beslist de Coöperatieve Wijkraad over onderwerpen die er in de wijk toe doen. Dit baseren ze door het gesprek in de wijk te organiseren, onder andere met het Wijkpanel, bestaande uit 400 ingelote bewoners. In het voorjaar van 2020 worden de onderzoeksresultaten verwacht. Met de werkzame bestanddelen uit het experiment in de hand gaan we voor de zomer met de wijk en de raad in gesprek hoe we verder gaan met dit experiment.

Kostwinning
Op initiatief van verschillende organisaties in Kostverloren is ‘Kostwinning’ een aantal jaren geleden gestart. De basisschool, de buitenschoolse opvang, de huurdersvereniging, de speeltuinvereniging, de bewonersorganisatie, de boomgaard, de woningcorporatie, gebiedsteam, WIJ-team en wijkagent werken samen in de buurt. Vanuit Kostwinning zijn drie projecten benoemd waarmee we aan de slag zijn gegaan: stratenaanpak, groene wijk, jeugdteam. Het jeugdteam verzorgt een gezamenlijke programmering vanuit de verschillende organisaties in de buurt. Er is speciale aandacht voor kinderen uit gezinnen die het moeilijk hebben. Na het vervangen van de riolering en bestrating is er bij de woningcorporatie en gemeente extra aandacht voor het groen in de omgeving, samen met bewoners en huurders kijken we hoe we de buurt kunnen vergroenen. Met de stratenaanpak brengen we in kaart waar de verborgen problematiek schuilt, en zoeken we naar kansen en mogelijkheden op het gebied van werk en ontmoeting, om de leefbaarheid in de wijk en de situatie thuis te verbeteren.

Samenleven student & Stadjer
Goed samenleven tussen studenten en Stadjers is in verschillende wijken een opgave; in de Schildersbuurt, Noorderplantsoenbuurt en Korrewegwijk. Hierin werken we samen met de programma's Wonen en Kwaliteit van de Leefomgeving . Het grote aantal studenten heeft invloed op de inrichting van de openbare ruimte en op de woon- en leefkwaliteit. Hoe we de openbare ruimte in deze buurten het beste kunnen ontwikkelen gaan we opnemen in een leidraad openbare ruimte. We stimuleren bewonersinitiatief. Ook kijken we naar aanleidingen die er zijn om straten anders in te richten zoals bij het vervangen van riolering, kabels en leidingen. We ondersteunen WIJS en kijken waar we studenten op een goede manier kunnen inzetten. Handhaving rondom illegale kamerbewoning is belangrijk en bewoners zijn hierbij ogen en oren van de wijk.

Vervanging van riolering, kabels en leidingen
Bij de vervanging van riolering, kabels en leidingen in de Professorenbuurt, Noorderplantsoenbuurt en Oranjebuurt stellen we bewoners in de gelegenheid om hun ideeën voor aanpassingen van de eigen straat kenbaar te maken en waar haalbaar samen op te pakken.

Wat gaan we hiervoor doen?

  • Programma wijkvernieuwing uitvoeren: verbeteren openbare ruimte, groenvoorzieningen, en speelplekken; versterken van de sociale basis (speeltuinen in de wijken, scholen, sportvoorzieningen, huiskamer); en ontwikkelen doorbraakprojecten op het gebied van armoede en schulden;
  • Voortzetten Kinder Dromen Durven Doen (wijkvernieuwing);
  • Voortzetten stratenaanpak U & de Buurt (wijkvernieuwing);
  • Evalueren experiment Coöperatieve Wijkraad Oosterparkwijk;
  • Vervolg onderzoek haalbaarheid en besluitvorming nieuwe accommodatie Oosterparkwijk;
  • Inzichtelijk maken van de maatschappelijke waarde van broedplaats Het Werk, Toentje/Bie de buuf;
  • Sociaal programma Oosterparkwijk in verbinding intensiveren en samen met WIJ-team en bewoners prioriteren;
  • Vanuit de samenwerking Kostwinning organiseren van een stratenaanpak, jeugdteam en vergroenen van de buurt in Kostverloren;
  • Ontwikkelen leidraad voor de openbare ruimte in studentenbuurten (zie programma Leefkwaliteit ), en uitvoeren van kleine aanpassingen in de openbare ruimte;
  • Faciliteren van WIJS (zie ook programma Wonen );