In onderstaand overzicht staan de knelpunten waarvoor wij aanvullende middelen beschikbaar stellen. Het betreffen knelpunten die niet binnen bestaande budgetten opgelost kunnen worden of waar dit onwenselijke consequenties heeft. We stellen voor deze knelpunten op te lossen door het beschikbaar stellen van extra beleidsmiddelen hiervoor. We lichten alle punten afzonderlijk toe.

*) dit betreft een aanpassing van de ontwerpbegroting naar aanleiding van de behandeling in de raad

1. Tekort BUIG

In onze ramingen gingen we ervan uit dat de relatief positieve ontwikkeling van onze bijstandsuitgaven zich zou voortzetten in 2018 en 2019. Ons aandeel in de landelijke bijstandsuitgaven was de afgelopen jaren afgenomen en ook waren er extra middelen beschikbaar gesteld om de bijstandsuitgaven nog verder te verlagen. In afwijking van wat we hadden gedacht, is ons aandeel verslechterd. Dit heeft ook gevolgen voor de verwachte uitgaven in 2019 en verder. De stijging van ons uitgavenaandeel heeft een negatief effect op het voorspelde tekort op de BUIG. Dit neemt fors toe en bedraagt meer dan 7,5% van het toegekende budget zodat we weer in aanmerking komen voor een vangnetuitkering. Het nadelige effect bedraagt in 2020 5,8 miljoen euro en loopt naar verwachting op tot 8,2 miljoen euro in 2023.

2. Energie

De energiekosten zijn door marktontwikkelingen fors gestegen. Voor een deel kunnen de hogere kosten gedekt worden via de nominale compensatie en het doorberekenen naar eindgebruiker. Voor een deel lukt dit niet. We stellen hiervoor 121 duizend euro beschikbaar vanaf 2020.
De energiebelasting op energiekosten zijn fors gestegen. Voor een deel kunnen de hogere kosten gedekt worden via de nominale compensatie en het doorberekenen naar eindgebruiker. Voor een deel lukt dit niet. We stellen hiervoor 370 duizend euro beschikbaar vanaf 2020.

3. Verzekeringen

De verzekeringspremies zijn in 2019 fors gestegen ten opzichte van 2018, dit is een landelijke trend. Voor de gemeente zijn de premies van brandverzekering met circa 14% gestegen, daarnaast stijgen de premies door waardestijging van de panden met 7%. Vanuit de nominale compensatie kan de stijging van de premies onvoldoende worden opgevangen. We stellen voor vanaf 2020 148 duizend euro beschikbaar te stellen voor de stijging van verzekeringspremies.

4/5.  Aanvullende zorgkosten WMO en Jeugd
De stijging van de zorgkosten Jeugd wordt naast stijging van de tarieven veroorzaakt door de groei van het aantal cliënten in combinatie met een verschuiving naar zwaardere zorg. De zorgkosten voor WMO nemen toe door een forse stijging van het aantal indicaties voor Beschermd Wonen in 2019. van de zorgkosten wordt niet meer uitgegaan van de verwachte maximale tekorten. De volumegroei bij Jeugd en WMO is op 0% gezet vanaf 2021. Wij verwachten in de toekomst een reële vergoeding van het Rijk te ontvangen.  Het college vult de extra tekorten op WMO en Jeugd in de begroting ten opzichte van het coalitieakkoord aan. Dit gaat om een bedrag van rond de 1 miljoen euro voor WMO, en een bedrag variërend van 3,7 tot 6,1 miljoen euro voor Jeugd. Hierbij wordt er vanaf 2021 echter geen rekening gehouden met de volumegroei. Dit hangt samen met een afspraak tussen het Rijk en de VNG waardoor de gemeente Groningen compensatie van het Rijk verwacht voor de volumegroei.

6. Implementatie WVGGZ

Op 1 januari 2020 treedt de WVGGZ (wet verplichte GGZ) in werking. Deze wet vervangt de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen. Kern van de nieuwe wet is dat de zorg voor personen met een psychische stoornis centraal staat en niet meer de gedwongen opname. De WVGGZ geeft een grotere rol aan gemeenten bij het bieden van onvrijwillige zorg. De middelen die vooralsnog via het gemeentefonds beschikbaar zijn gesteld zijn ontoereikend. Het college vult de extra tekorten op WMO en Jeugd in de begroting ten opzichte van het coalitieakkoord aan. Dit gaat om een bedrag van rond de 1 miljoen euro voor WMO, en een bedrag variërend van 3,7 tot 6,1 miljoen euro voor Jeugd. Hierbij wordt er vanaf 2021 echter geen rekening gehouden met de volumegroei. Dit hangt samen met een afspraak tussen het Rijk en de VNG waardoor de gemeente Groningen compensatie van het Rijk verwacht voor de volumegroei.’ Dit heeft  betrekking op Hervorming 22 “Pilot piket t.b.v. hoorplicht WVGGZ”.

7. Veilig Thuis Groningen

In 2017 hebben de Groninger gemeenten besloten om de subsidie aan Veilig Thuis Groningen (VTG) structureel te verhogen. Dit was nodig om de kwaliteit in de uitvoering van de wettelijke taken te borgen en wachtlijsten te voorkomen. In 2018 en 2019 hebben we de extra bijdrage nog incidenteel kunnen dekken uit WMO-middelen. Omdat dit niet langer mogelijk is stellen we voor om 84 duizend euro beschikbaar te stellen voor de subsidie aan Veilig Thuis Groningen.

8. School als wijk

De School als Wijk betreft (preventieve) ondersteuning van mbo studenten in school en wordt in opdracht van de 12 Groninger gemeenten, waaronder de gemeente Groningen, vanaf 1 januari 2018 uitgevoerd op alle mbo-locaties in de Provincie Groningen. De uitvoering van School als Wijk in de gemeente Groningen gebeurt door een stedelijk SAW-team, in dienst van WIJ-Groningen. De kosten voor de uitvoering van School als Wijk provinciebreed bedragen op jaarbasis 1 miljoen euro. Alle Groninger gemeenten dragen financieel bij op basis van studentenaantallen. De bijdrage van de gemeente Groningen op jaarbasis bedraagt 260 duizend euro. We stellen dit voor 2020 beschikbaar.

9. Vervanging kunstgrasvelden

Er is besloten om bij vervanging van kunstgras af te stappen van rubbergranulaat (SBR) en te kiezen voor kunstgrasvelden non-infill vanuit milieuoverwegingen. Bij de begroting 2019 is al dekking beschikbaar gesteld voor de structureel hogere kapitaallasten. Om ook andere kunstgrasvelden te kunnen vervangen stellen we voor in 2021 structureel 74 duizend euro beschikbaar te stellen oplopend tot 296 duizend euro in 2023. Daarnaast is voor de sanering van de aanwezige SBR incidenteel dekking nodig.

10. Fietsmaatregelen
We stellen 175 duizend euro beschikbaar vanaf 2020 voor fietsmaatregelen. Dit betekent het uitlokken van goed stallingsgedrag en het handhaven van verkeerd geparkeerde fietsen. Fietsen die niet meer worden gebruikt worden verwijderd uit de openbare ruimte. De inzet van fietsstewards speelt hierin een belangrijke rol.

11. Omgevingswet
De Omgevingswet zal op 1 januari 2021 ingevoerd worden. Het is een wettelijke verplichting om deze wet in te voeren. Zo zal de gemeente Groningen op 1 januari 2021 aangesloten moeten zijn op het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO), en zal er voor de hele nieuwe gemeente Groningen de komende jaren één omgevingsplan gemaakt moeten zijn voor 1 januari 2029. We stellen 1,178 miljoen euro beschikbaar in 2020 om aan te kunnen sluiten op het DSO, het inrichten van het DSO (gemeentelijk deel), een vervolg te maken op de digitalisering van het bouwarchief, de organisatie voor te bereiden en om andere aspecten van de Omgevingswet te kunnen invoeren.

12. Vervangingsopgave gekapte essen
De essentaksterfte is een calamiteit en vergt een omvangrijke investering in de herplant van bomen. Binnen het bestaande onderhoudsbudget zijn hiervoor geen middelen beschikbaar. We verwachten, conform ons kapbeleid, dat voor 75% van de te kappen essen een herplantplicht wordt opgelegd.  Voor de rest van de bomen geldt geen herplantverplichting omdat deze bomen onder de tenzij regeling vallen (kwaliteit boven kwantiteit). We stellen 150 duizend euro beschikbaar in 2020 voor de herplant van de te kappen essen. Op dit moment wordt nader onderzocht wat er nodig is voor de daarop volgende jaren.

13. Vervangingsinvesteringen (groot) onderhoud
De komende jaren zijn diverse voorzieningen (voet- en fietspaden) in de openbare ruimte aan vervanging of groot onderhoud toe. We stellen voor om respectievelijk 52 duizend euro en 94 duizend euro beschikbaar te stellen in 2022 en 2023.

14. Actiecentrum Veiligheid en Zorg (AVZ)
De gemeente Groningen is zetelgemeente voor het AVZ. Dat betekent dat wij het AVZ huisvesten en ondersteunen met PIOFACH taken. Tot op heden zijn daarvoor niet de reële kosten doorgerekend aan het AVZ. Afgesproken is de kosten gefaseerd worden verrekend met deelnemende gemeenten zodat alle kosten vanaf 2021 door het AVZ wordt gedekt. Een groot deel van deze extra te verrekenen kosten valt terug naar de gemeente Groningen. Hiervoor stellen we 82 duizend euro beschikbaar in 2020 en 164 duizend euro vanaf 2021.

15. Noordelijk Belastingkantoor
Het Noordelijk Belastingkantoor haalt de doelstellingen uit het bedrijfsplan niet. Er is onderzoek gedaan naar de oorzaken en om de geïdentificeerde problemen op te lossen zijn er incidenteel extra middelen nodig. We stellen 367 duizend euro beschikbaar in 2020.

16. Niet realiseren oude taakstellingen
Een aantal nog openstaande oude taakstellingen op de organisatie zijn niet realiseerbaar. Deze taakstellingen zijn afkomstig uit eerdere bezuinigingsrondes om de begroting sluitend te krijgen. Het grootste gedeelte hiervan is gerealiseerd, een deel echter niet. In 2020 bedraagt dit 2,2 miljoen euro aflopend tot 468 duizend euro in 2022. In 2023 wordt een beperkt voordeel gerealiseerd.

17. Huisvesting iederz
We stellen in 2022 0,4 miljoen euro en vanaf 2023 1,4 miljoen euro beschikbaar voor de herhuisvesting van iederz.

18. AVG ICT
De AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) brengt een aantal wettelijke verplichtingen met zich mee zoals aanvullende tooling voor monitoring en logging van het gebruik van gegevens, het verder doorvoeren van netwerksegmentatie (scheiden van data), het gebruik van encryptie technieken voor de verdere bescherming van gegevens. Deze voorzieningen leiden tot meerkosten van 300 duizend euro per jaar vanaf 2020.

19. Frictiekosten
In 2013 is voor het mobiliteit- en herplaatsingsvraagstuk een programma ingericht met de werktitel ‘van Werk naar Werk’. Dit programma is ingericht voor het begeleiden van herplaatsingskandidaten naar ander werk. Voor de daarmee verband houdende frictiekosten worden in de begroting budgetten opgenomen. Voor de komende jaren betreft dit dekking voor reorganisaties bij onder andere het SSC en publieke dienstverlening. We stellen hiervoor 2,25 miljoen euro beschikbaar in 2020 en 1,17 miljoen euro in 2021.

20. Meer geld voor minder armoede
We stellen in 2020 tot en met 2023 jaarlijks 30 duizend euro beschikbaar voor belangrijke voorzieningen voor minima zoals de maaltijdvoorziening.

21. Transitiefonds buurt- en sportaccommodaties
Het komende jaar gaan we aan de slag met een herijking van accommodatiebeleid. We stellen in 2021 een transitiefonds van 100 duizend euro in zodat na de herijking van het accommodatiebeleid, waar wenselijk en/of noodzakelijk, het in stand houden- en faciliteren van buurt- en dorpsaccommodaties en speeltuingebouwen kan worden bevorderd.

22. Energiearmoede
Om energiearmoede tegen te gaan heeft het Rijk o.a. de Regeling Reductie Energiegebruik (RRE) in het  leven geroepen. We stellen 140 duizend euro in 2020 beschikbaar voor de gemeentelijke cofinanciering bij de subsidieaanvraag in het kader van RRE.