Hoe staan we ervoor?

Het gaat goed met Groningen en de wijken en dorpen. De herindeling heeft geleid tot een nieuwe gemeente met zowel stedelijk als landelijk gebied. Er bestaat een grote diversiteit tussen gebieden als het gaat om de aard en inhoud van sociale, economische en fysieke opgaven. Het herstel na de economische crisis houdt nog steeds aan en is zichtbaar in de ontwikkeling van de werkgelegenheid. Ook het aantal huishoudens in een armoedesituatie neemt af en dat geldt ook voor het aantal mensen dat moeite heeft met rondkomen en het aantal personen dat is aangewezen op een bijstandsuitkering. Dat neemt niet weg dat in een aantal wijken in de stad armoede, werkloosheid en moeite met rondkomen een hardnekkig probleem vormt. In het bijzonder betreft dit de wijkvernieuwingswijken De Hoogte, Indische buurt, Beijum, Wijert en Selwerd; en in sommige buurten van Paddepoel, Vinkhuizen, Oosterparkwijk en Lewenborg.

Keerzijde van het economisch herstel is een sterke toename van de druk op de woningmarkt. De tevredenheid van inwoners in de stad over het aanbod op de woningmarkt is in de afgelopen twee jaren gedaald. Daar staat tegenover dat de waardering voor de woningen in de stad (kwaliteit, onderhoud, verduurzaming) licht is gestegen. De waardering voor de kwaliteit van de openbare ruimte is wel aan kritiek onderhevig. De kwaliteit van onderhoud (wegen, trottoirs, fietspaden) en schoonhouden is in meerdere buurten gedaald. Daar staat tegenover dat de verloedering gemeentebreed is afgenomen.

De sociale samenhang en de kwaliteit van samenleven in de wijken is gemeentebreed gestegen. Meer bewoners hebben zich ingezet als vrijwilliger of mantelzorger. Ook de betrokkenheid bij de eigen buurt en de bereidheid om je actief voor de buurt in te zetten is verbeterd. De ontwikkeling van veiligheid en de beleving hiervan laat een positieve ontwikkeling zien. De positieve trend die we nu al een aantal jaren zien, zet zich dus door.

Bovenstaande ontwikkelingen gelden voor de gemeente als geheel. Wel zijn er opmerkelijke verschillen te constateren tussen de wijken in de gemeente. Vooral voor wijken waar relatief veel bewoners wonen die afhankelijk zijn van de overheid en waar een groot deel van de woningen in het bezit is van woningcorporaties, is aandacht nodig. In Haren en Ten Boer wordt zowel de sociale en de fysieke leefomgeving hoog gewaardeerd, maar in beide gebieden is na de herindeling ook zorg over het voortbestaan ervan. Hoe de diverse wijken ervoor staan, zien we terug in de nieuwe Wijkkompassen van onze wijken en dorpen.

Wat willen we bereiken in 2020?

Wijkvernieuwing
Samen met vijf woningcorporaties (Nijestee, Lefier, De Huismeesters, Patrimonium en Wierden en Borgen) hebben we een gezamenlijke visie en aanpak op de wijkvernieuwing geformuleerd. De kern van de visie op wijkvernieuwing is dat we een gemeente willen waar iedereen tot zijn recht komt en op een gelijkwaardige manier kan deelnemen aan de samenleving. We hebben beschreven hoe we hier de komende jaren concreet invulling aan willen geven. We richten ons daarbij eerst op de wijken Selwerd, Beijum, De Wijert en Indische Buurt/De Hoogte. In de wijkvernieuwingsplannen voor deze wijken staat de aanpak voor sociale vraagstukken beschreven. Per wijk is te lezen welke projecten gaan bijdragen aan onder meer goed en duurzaam wonen, aan energiebesparing, aan de aanpak van armoede, aan groen en buiten zijn, aan een veilige buurt, aan gelukkig en gezond wonen, aan positief opgroeien en aan bewonersparticipatie.

Het gesprek hierover met de bewoners van deze wijken wordt aangezwengeld door het laten zien van zichtbare resultaten. Dit doen we via veel verschillende communicatiekanalen, van een koffie-kar tot items op OOG tv. Hierin gaat de fysieke wijkvernieuwing hand in hand met de vernieuwing in het sociaal domein. Samen met de corporaties en andere relevante betrokkenen gaan we de samenwerking een nieuwe impuls geven. Tegelijkertijd pakken we ook gewoon concrete projecten op, want de wijkvernieuwing loopt immers al. De uitvoeringsprogramma's zijn per wijk toegelicht in de gebiedsprogramma's. Zie ook Programma Wonen .

Dorpsvernieuwing
In Ten Post, Ten Boer en Woltersum, middenin het aardbevingsgebied, ligt een grote versterkingsopgave van de woningen. Sloop en nieuwbouw is een onderdeel van de oplossing. We pakken dat gebiedsgericht aan, waarbij verduurzaming en investeren in leefbaarheid essentieel zijn. Met het kabinet zijn afspraken gemaakt over de bekostiging van de versterking. In het Nationaal Programma Groningen komen ook budgetten beschikbaar.

Herindeling (Ten Boer en Haren)
De herindeling van Groningen, Haren en Ten Boer is een feit, maar blijft aandacht vragen om tot een eenduidige werkwijze te komen, passend bij de verschillende gebieden. Deze opgave geldt in het bijzonder voor de gebieden Ten Boer en Haren. Deze kenmerken zich door een andere schaalgrootte en een eigen infrastructuur met krachtige netwerken. Leefbaarheid, nabijheid en eigenheid staan hoog op de agenda van bewoners. De harmonisatie van wet- en regelgeving moet eind 2020 gereed zijn. Daarbij komen diverse herindelingsvraagstukken binnen de gemeentelijke organisatie naar voren, zeker omtrent samenwerken en participatie met en binnen de gemeente. De gebiedsteams Haren en Ten Boer zijn het gezicht van de gemeente in de gebieden, maar hebben ook een signalerende taak in dit herindelingsproces.

Doorontwikkeling Basismonitor en Wijkkompassen
Met onze wijkkompassen kunnen we inzoomen op de wijken en dorpen en brengen we verschillen duidelijk in beeld. Het wijkkompas is sterk uitgebreid tot meer dan 250 indicatoren. Ze worden regelmatig geactualiseerd op basis van nieuwe kennis, tweejaarlijkse enquêtes op het gebied van leefbaarheid en veiligheid en andere onderzoeksresultaten. De huidige wijkkompassen geven een weergave van de stand van de wijken in het najaar 2018. De nieuwe wijkkompassen worden ontsloten via de basismonitor .

Wijkcommunicatie
We werken mee aan filmpjes op OOGtv over de wijken en dorpen in onze gebieden. Zij belichten de initiatieven van bewoners en het nemen van de eigen verantwoordelijkheid voor maatschappelijke vraagstukken. De filmpjes worden in het seizoen 2019-2020 uitgezonden. Eind 2017 zijn we gestart met het informeren van bewoners door middel van nieuwsbrieven met nieuws over wat er speelt in een gebied. Wekelijks verschijnt er voor alle zeven gebieden een aparte nieuwsbrief. Ook laten we mooie voorbeelden van gebiedsgericht werken zien in de 'Nieuws' pagina in de Gezinsbode, Noorderkrant en het Harener Weekblad. Het netwerk van de wijk- en dorpscommunicatiekanalen worden op de hoogte gehouden van ontwikkelingen in de gebieden.

StadDoetMee: democratisering en participatie
Met StadDoetMee bieden we een fundament voor nieuwe vormen van samenwerking met én tussen bewoners. We investeren daarbij in innovatieve vormen van participatie en experimenteren met nieuwe methoden van lokale (directe) democratie. Dit doen we op het niveau van de buurt of wijk, maar ook op stedelijke schaal. Zo zijn al een kinderburgemeester en raad van kinderen aangesteld. We hebben daarbij een stevige ambitie om onze lokale democratie met participatieve vormen van (wijk)democratie te versterken. We beogen zo meer betrokkenheid van bewoners bij elkaar te creëren. Ook beogen we dat er meer en andere bewoners actief worden, en dat bewoners samen gedragen beslissingen nemen over hun woon- en leefomgeving.

In Ten Boer en Haren ontwikkelen we een werkwijze die past bij het dorpse karakter van deze gebieden. Nabijheid, benaderbaarheid en ruimte voor initiatief staan daarbij centraal. Elk gebiedsteam heeft de afgelopen twee jaar geëxperimenteerd met nieuwe vormen van samenwerken met en tussen bewoners, waarbij ook uw raad actief is. Deze experimenten (herinrichting A-kwartier, Coöperatieve Wijkraad, Wijkdeal De Wijert, Golvend Lewenborg en Wijkbedrijf Selwerd) worden in het voorjaar geëvalueerd met wijkbewoners, ambtenaren, wijkwethouders en de gemeenteraad. We willen lessen trekken en werkzame bestanddelen borgen in een vernieuwde solide aanpak, voorbij de experimentele fase. Op termijn willen we met alle wijken en dorpen afspraken maken over de manier waarop we daar de participatie vormgeven.

Door intensief samen met bewoners aan de wijkagenda’s te werken, investeren we in een beter en democratischer proces waarin we de verschillende belangen vroegtijdig op tafel krijgen en een plek geven. Daarmee komen we ook tegemoet aan nieuwe eisen die de Omgevingswet aan ons stelt. We willen de focus verleggen van inspraak naar samenspraak. Daarom verkennen we hoe we de inspraakverordening kunnen ombuigen naar een participatieverordening. Samen met bewoners gaan we bij de bewonersconferentie in 2020 bezien hoe we het bestaande convenant met bewonersorganisaties kunnen herijken, zodat die past bij een eigentijdse manier van gelijkwaardig samenwerken. Tevens investeren we in goede afspraken over het samenspel tussen bewoners, ondernemers, ontwikkelaars en gemeente.

We zetten ook in op de democratische kwaliteit van de processen die we als gemeente zelf organiseren: met aandacht voor inclusie, transparantie, zeggenschap, deliberatie en checks and balances. We willen meer en andere mensen op een betere manier betrekken. We werken we aan de democratische en samenwerkingsvaardigheden van ambtenaren, met de Factor C (communicatie) en Factor D (democratie). De ‘Toolbox Participatie’, waarin we kennis en advies bundelen, is daarbij beschikbaar voor initiatiefnemers, ontwikkelaars en gemeente.

Studenten en WIJS (Wijk Inzet door Jongeren en Studenten)
Als studenten en andere inwoners vaker met elkaar in contact komen, ontstaat er meer begrip voor elkaar en durven ze elkaar eerder aan te spreken op bijvoorbeeld overlast. Hierdoor verandert de beeldvorming. Om dit contact te bevorderen, zetten we in op WIJS (Wijk Inzet door Jongeren en Studenten). Studenten krijgen als onderdeel van hun onderwijsprogramma studiepunten als ze met concrete vragen en opdrachten van burgers en professionals aan de slag gaan. Een belangrijk neveneffect is dat steeds meer studenten maatschappelijk betrokken raken in de buurt. Er wordt actief samengewerkt met de gebiedsteams, WIJ-teams en diverse burgerinitiatieven. De hoofdlocatie in Paddepoel wordt in 2020 verbouwd en er zullen spreekuren op meerdere locaties worden gehouden, waaronder in het Floreshuis (Korrewegwijk ). Dit in samenwerking met diverse partners uit de wijken, zoals WIJ Groningen. WIJS is onderdeel van het programma Wonen

Wat gaan we hiervoor doen?

• Uitvoeren van de projecten uit de wijkvernieuwingsplannen;
• Doorontwikkeling Basismonitor Wijkkompassen;
• Doorontwikkeling StadDoetMee en evalueren van de vijf experimenten;
• In gesprek over inspraakverordening en convenant bewonersorganisaties;
• Beschikbaar maken van de Toolbox Participatie;
• Bijdrage aan de kinderburgemeester en kinderraad;
• Inzet van WIJS voor het bevorderen van samenleven tussen studenten en andere bewoners;
• Bijdrage voor inzet ID-banen;
• Tegengaan van verloedering en overlast in de wijken door middel van buurtconciërges;
• Vroegtijdige signalering en aanpakken van conflicten tussen buurtbewoners middels buurtbemiddeling.