Onze ambitie is dat iedereen, jong en oud, gezonder door het leven gaat en gezond ouder wordt. Ons doel is een samenleving waar iedereen naar vermogen meedoet en geniet van een onafhankelijk leven met een hoge levenskwaliteit. We investeren dan ook in een sociale en fysieke leefomgeving die de gezondheid van onze inwoners beschermt en die gezond gedrag gemakkelijker maakt. Een gezonde dagelijkse omgeving moet veilig zijn, rookvrij, uitnodigen tot ontmoeting en beweging en de consumptie van gezonde voeding stimuleren. We betrekken de inwoners hierbij.
Tussen groepen inwoners en wijken bestaan substantiële verschillen qua gezondheid en leefstijl, die mede samenhangen met de sociaaleconomische situatie van de bewoners. Om deze reden richten wij ons extra op de wijken waar veel gezondheidspotentieel is (de vier wijkvernieuwingswijken). De gebiedsgerichte aanpak biedt grote kansen om een gezonde en veerkrachtige wijk te realiseren. Daarbij hanteren we geen top down benadering maar bekijken samen met inwoners en andere partijen wat waar nodig is en waar kansen liggen om een gezonde - fysieke en sociale - leefomgeving te creëren.
Onderdeel van de gebiedsgerichte aanpak is Positief Opgroeien. We willen dat alle Groningse kinderen gezond opgroeien in een veilige leefomgeving waar ze hun talenten kunnen ontwikkelen, meetellen en leren zich verantwoordelijk te voelen voor zichzelf en anderen. Inwoners, jeugdigen, professionals en vrijwilligers worden uitgedaagd om hierin samen te werken en - op basis van zowel kwalitatieve als kwantitatieve gegevens - gezamenlijk een plan op te stellen. Belangrijke thema’s op het terrein van gezondheid zijn: gezonde start, gezond gewicht, gezonde en actieve leefstijl, positief ouderschap, sociale aansluiting en sociale veiligheid.
Op basis van de Wet publieke gezondheid voert de GGD taken uit op het gebied van preventie, gezondheidsbevordering- en bescherming. In de dienstverleningsovereenkomst maken we afspraken op welke wijze de GGD optimaal kan bijdragen aan het realiseren van onze doelen.
Hoe staan we ervoor?
De levensverwachting in Nederland is de afgelopen jaren toegenomen. Landelijk zien we (grote) verschillen in levensverwachting en gezondheid tussen mensen met hogere of lagere sociaaleconomische status (SES).
Uit de gegevens van de Gezondheidsmonitorkomt naar voren dat gezondheid en ziekte ook in Groningen ongelijk zijn verdeeld. Terwijl we op gemeentelijk niveau geen grote verschillen zien in vergelijking met andere (middel)grote steden - onder meer in ervaren gezondheid en levensverwachting - zien we grote verschillen tussen wijken, gebieden en groepen inwoners. Deze zijn vaak gerelateerd aan sociaaleconomische status. De verschillen gelden voor alle leefstijlthema’s zoals roken, bewegingsarmoede, alcoholconsumptie en overgewicht. Dit zien we daarnaast bij sociale eenzaamheid, mentale gezondheid, chronische ziekte en ervaren gezondheid. De levensfase speelt ook een belangrijke rol. De ervaren gezondheid van ouderen is bijvoorbeeld gemiddeld minder goed dan de ervaren gezondheid van jonge mensen.
Wat willen we bereiken in 2020?
- In de Oude Wijken, West, Oost en Zuid hebben we samen met partners en bewoners in de wijkvernieuwingswijken een samenhangende aanpak ontwikkeld gericht op een gezonde leefomgeving (sociaal en fysiek) en het bevorderen van gezond gedrag. Zie ook de paragraaf Integraal gebiedsgericht werken - Oude wijken;
- Onze gemeentelijke gebouwen en terreinen zijn rookvrij gemaakt;
- Positief Opgroeien: JOGG (Jongeren op gezond gewicht) is een integraal onderdeel van het netwerk en aanpak Positief Opgroeien. Het bevorderen van gezondheid en maken van gezonde keuzes is ingevlochten in de werkpraktijk en in de activiteiten binnen Positief Opgroeien Zie ook beleidsveld 4.1.3 Positief opgroeien;
- We hebben de samenwerking tussen het medische en het sociale domein (inclusief WIJ) versterkt door een strategische - en een uitvoeringsagenda met Menzis op te stellen en door de inzet van Ondersteuners Jeugd & Gezin (OJG);
- Een kansrijke start voor meer kinderen, door het verstevigen van het netwerk rondom geboortezorg (huisartsen, verloskundigen, kraamhulp et cetera).
Wat gaan we hiervoor doen?
- In de vier wijkvernieuwingswijken gaan we verder met de uitvoering van de wijkvernieuwingsplannen die in 2018 zijn vastgesteld. Gezondheid en welbevinden van de wijkbewoners zijn hierbij de leidraad. Samen met de bewoners en partners ontwikkelen we een samenhangende aanpak om de gezondheid te bevorderen. Daarbij wordt de verbinding gelegd tussen het sociaal domein (onder andere armoede, participatie, leefstijl) en het fysieke domein (leefomgeving). Zie ook de paragraaf Integraal gebiedsgericht werken - Oude wijken ,West,Oost,en Zuid;
- Sunny Selwerd. De centrale ambitie is het verbeteren van de gezondheid en het welbevinden van alle wijkbewoners door fysieke, sociale en organisatorische interventies in de wijk waarvoor de zes kernwaarden voor een gezonde leefomgeving het uitgangspunt vormen. Wij gaan de effectiviteit van deze aanpak meten door een vierjarig onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen, waarvoor het subsidiefonds ZonMw een subsidie heeft verleend. De promovendus is van start gegaan;
- Positief Opgroeien: We blijven inzetten op een gezonde jeugd (één van de pijlers van Positief Opgroeien) met focus op een Gezonde start en gezonde leefstijl (gezonde voeding & bewegen) door: Versterken ketensamenwerking rond geboortezorg, Nu niet zwanger, Jongeren op Gezond Gewicht in de wijken Beijum, Selwerd/Paddepoel/Tuinwijk en Indische Buurt/de Hoogte en de inzet van een combinatiefunctionaris/buurtsportcoaches/Bslim. Zie ook beleidsveld 4.1.3 Positief opgroeien;
- De samenwerking met de eerste lijn versterken we door de inzet van Ondersteuner Jeugd & Gezin (OJG) in alle wijken en dorpen in onze gemeente. Binnen het accelaratiemodel met WIJ verkennen we de andere mogelijkheden voor versterken van de samenwerking met de eerste lijn. Welzijn op recept blijft daarvoor een goede methode;
- We stellen in 2020 samen met Menzis een regionale agenda op. We kiezen voor samenwerking op langjarige en strategische onderwerpen. Dit vertaalt zich in een lokale agenda die specifiek aanhaakt op de lokale opgaven en thema’s. Daarbij gebruiken we Selwerd als wijk waar we integraal de samenwerking gaan oppakken. In 2020 gaan we daar samenwerken in een project over Gecombineerde Leefstijl Interventies (GLI), en projecten ‘samenwerking medisch en sociaal domein’ en de ‘kansrijke start’;
- De Aletta Jacobs School of Public Health (AJSPH) is een samenwerkingsverband. Doel is wetenschappelijke kennis te vertalen in ‘evidence based’ beleid en interventies die bijdragen aan het vergroten van het aantal gezonde levensjaren van de inwoners en aan het verkleinen van de gezondheidsverschillen tussen groepen en wijken;
- Organiseren van publieksevenementen waarbij gezondheid/geluk/welbevinden een centraal thema is: programma tijdens Noorderzon (augustus), organisatie van Healthy Ageing Week (oktober) De Healthy Ageing Week vindt plaats in oktober 2020 en wordt georganiseerd door de Akkoordpartners (de gemeente, de Rijks Universiteit Groningen, Het Universitair Medisch Centrum Groningen en de Hanzehogeschool Groningen, MBO en provincie), Healthy Ageing Network Northern Netherlands (HANNN) en het Groninger Forum;
- Inzet op Rookvrije Generatie. Doel van de regeling is om bezoekers van bepaalde plaatsen te beschermen tegen hinder door rook(gassen). In de praktijk gaat het om de in- en uitgangen van publieke gebouwen. De eerste drie rookvrije zones op basis van de APV werden in juni 2019 gelanceerd door staatssecretaris Blokhuis. Circa tien andere organisaties hebben verzoeken ingediend voor een rookvrije zone op basis van de Algemeen plaatselijke verordening die op volgorde van binnenkomst worden afgehandeld door het college .
- Lectoraat Gezonde Stad. Het lectoraat onderzoekt de mechanismen van de Gezonde Stad in volle breedte. De resultaten van dit toegepaste onderzoek zijn direct te vertalen naar interventies in de fysieke en sociale leefomgeving die een gezonde leefstijl beïnvloeden. De nieuwe lector gaat met ingang van het nieuwe studiejaar (2019-2020) van start;
- Realiseren van een goede verbinding tussen het fysieke en sociale domein door ‘aanjagers’ . Om de zes kernwaarden voor een Gezonde Gemeente goed te vertalen in alle programma’s en projecten en een goede verbinding daartussen hebben we twee ‘aanjagers’ aangesteld. Deze personen werken op het snijvlak van het fysieke en sociale domein en leggen via de WIJ- en gebiedsteams de verbindingen met de verschillende partners in de wijken. Belangrijke thema’s voor de komende jaren zijn de Omgevingsvisie en Omgevingsplannen, energietransitie, klimaatadaptatie, wonen, verkeer, veiligheid en bereikbaarheid;
- Deelname aan multidisciplinaire kennisconsortia om externe subsidies te verwerven van ZonMw en EU. Deze onderzoeksubsidies komen ten goede aan de wijkvernieuwing en het gebiedsgericht werken;
- In 2020 bereiden we de dienstverleningsovereenkomst met de GGD voor 2021 voor. Hierin maken we afspraken met de GGD hoe we optimaal gebruik kunnen maken van de expertise van de GGD om onze doelen te realiseren;
- Tijdelijk financieel ondersteund door het Actieprogramma Kansrijke Start van het ministerie van VWS zetten we nog steviger in op een kansrijke start voor zo veel mogelijk kinderen in onze gemeente. We hebben daarvoor een lokale Coalitie Kansrijke Start opgezet die vroegsignalering van kwetsbare zwangeren en toeleiding naar hulp gaat verbeteren. Daarnaast zetten we in op Nu Niet Zwanger om het aantal ongeplande en ongewenste zwangerschappen te verminderen.
- De GGD voert jaarlijks (wettelijke en niet-wettelijke) taken voor de gemeente Groningen (en de andere gemeenten in de regio) uit. Besluiten hieromtrent worden genomen door het dagelijkse en/of het algemeen bestuur (DB/AB) van de gemeenschappelijke regeling PG&Z. We willen graag werken aan een efficiëntieslag op de uitvoering van de wettelijke taken wat moet leiden tot een kostenbesparing van een kleine 5% op deze taken. Begin 2019 heeft de regio besloten tot een uitbreiding van de uren ambtelijke coördinatie voor het DB en AB en een evaluatiemoment hiervoor gepland voor het derde kwartaal 2020. De reële inzet zal op dat moment besproken worden.