We willen dat uitkeringen terecht komen bij mensen die er recht op hebben. Hiervoor volgen wij zorgvuldige intake-procedures. Verder informeren we onze klanten actief en begrijpelijk over de regels, voorwaarden en sancties. Vanuit het oogpunt van vertrouwen in burgers controleren we gericht. Dit draagt bij aan een zo efficiënt en effectief mogelijke bijstandsverstrekking.
Maar handhaving draagt ook bij aan:

• Het signaleren van problemen bij inwoners, zoals schuldenproblematiek;
• De solidariteit voor het sociale zekerheidsstelsel;
• De beheersing van de uitkeringsgelden.

Met de volgende indicatoren wordt de voortgang van dit beleidsveld gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.

Hoe staan we ervoor?

Preventie
Handhaving is een samenspel van voorkomen en optreden. Hierdoor voorkomen wij dat klanten ten onrechte een uitkering krijgen. En voorkomen we vaker dat klanten hoge terugvorderingsbedragen en hoge boetes moeten betalen. Door onze communicatie zijn klanten goed op de hoogte van de regels. Daardoor overtreden ze minder vaak onnodig en onbewust de regels.

Repressie
Wij doen kortdurende bestuursrechtelijke onderzoeken in plaats van langdurende strafrechtelijke onderzoeken. We hanteren de bestuursrechtelijke aanpak wanneer het kan en de strafrechtelijke aanpak wanneer het moet. Hierdoor kunnen we meer (fraude)onderzoeken doen en onregelmatigheden of fraude dus vaker en vroeger stoppen. Hiermee is de feitelijke pakkans en ook de door burgers veronderstelde pakkans gestegen. Doordat we fraude/onregelmatigheden vaker en eerder constateren, dalen ook de terugvorderingsbedragen en de boetes. Dit is in het belang van zowel de burger als de gemeente.

Wat willen we bereiken in 2020?

We willen maximale naleving en nalevingsbereidheid van wetten en regels. In 2020 verwachten we ongeveer een gelijk aantal uitkeringen te beëindigen wegens fraude en minder P-wet-boetes op te leggen als in 2019.
We verwachten dat het percentage toegekende uitkeringsaanvragen in 2020 lager is dan 63%.
Als we in het kader van een handhavingsonderzoek constateren dat er (mogelijk) sprake is van een zorgbehoefte dan delen we dat signaal met het WIJ-team en stemmen vervolgstappen met hen af. Zo ook beëindigen we uitkeringen niet direct maar informeren we eerst of de klant bij een WIJ-team bekend is. We stemmen wat dat betreft onze handhavingsstijl af op de specifieke achtergronden en verwachtingen van de uitkeringsgerechtigde.
Inzet van Handhaving is steeds meer gericht op ondersteuning van het primair proces. Op die manier denken we de fraudealertheid zodanig te vergroten dat ook daar fraude eerder gedetecteerd wordt en uitkeringen bij onregelmatigheden in het regulier proces aangepast dan wel beëindigd zullen worden.

Wat gaan we hiervoor doen?

• Streng controleren aan de poort;
• Voorlichten over regels en sancties;
• Bevorderen van fraude-alertheid binnen de directies Werk en Inkomen met behulp van scholing- en coaching-programma's;
• Themacontrole(s), hiermee onderzoeken we gericht naar fraude bij bepaalde groepen van klanten met een hoog risico;
• Informatie gestuurd handhaven; Betreft een pilot in samenwerking met Bureau Onderzoek om met interne en externe gegevensbronnen gekwalificeerde fraudesignalen te genereren met een hoge hit-ratio. Doel is met dit voorspellend model zowel de instroom te beperken als in het proces efficiënt fraude te detecteren;
• Inclusieve dienstverlening bieden; zorgen voor dienstverlening vanuit het perspectief van de klant;
• Meer integraal handhaven zowel binnen als buiten het sociaal domein.
• We voeren een screening uit op rechtmatigheid en voorliggende voorzieningen.