De hoofdbeweging in het brede sociaal domein staat in het teken van de noodzakelijke transformatie. Zowel op het gebied van maatschappelijke ondersteuning (Wmo) als bij Jeugdhulp streven we ernaar om minder in te hoeven zetten op zwaardere zorg door te investeren in preventie aan de voorkant, de ontwikkeling van (basis)voorzieningen dichtbij, door burgerkracht en door het stimuleren van zelf- en samenredzaamheid. Deze op transformatie gerichte beweging is onder meer in gang gezet door een gerichte opdrachtverlening aan Stichting WIJ Groningen, door het in werking stellen van het GebiedsOndersteunend Netwerk (GON) en een verdere decentralisering van Beschermd Wonen.

Het fundament voor onze levensloop wordt gelegd tijdens onze jeugd. De gemeente Groningen heeft de ambitie dat kinderen van 0-23 jaar gezond en veilig opgroeien in een stimulerende omgeving, waarin de kinderen/jongeren een eigen stem hebben. De basis voor dit beleid wordt gevormd door de beweging rond positief opgroeien. Deze beweging, die inmiddels is ingezet, zetten wij voort. Wij willen daarbij een omslag bewerkstelligen van problematiseren, naar normaliseren. Hiermee willen we voorkomen dat kinderen en jongeren onnodig en/of te snel beroep doen op zwaardere vormen van jeugdhulp.

Met betrekking tot WIJ Groningen vindt ten behoeve van 2020 een herijking plaats van de uitvoeringsopdracht. Een belangrijk aspect daarin is dat WIJ Groningen de transformatieopgave in versneld tempo uit gaat voeren. Het optimaliseren van de benutting van de veerkracht, de talenten en mogelijkheden van inwoners en hun sociale omgeving staan daarin centraal. WIJ Groningen werkt in dat licht aan verschillende interventies, welke ze in 2020 zullen intensiveren.

Eén van de belangrijke interventies in dat kader, waar WIJ Groningen een belangrijke verantwoordelijkheid krijgt, betreft een nieuwe aanpak voor multi probleemgezinnen, waar sprake is van een stapeling van door de gemeente verstrekte voorzieningen. We gaan bij 240 gezinnen onderzoeken of het geheel van interventies doeltreffender (betere kwaliteit) en doelmatiger (lagere kosten) kan worden ingezet. Waar dit mogelijk blijkt, zal het ook ten uitvoer worden gebracht.

Ook het GON ontwikkelt zich verder in het licht van de noodzakelijke transformatie. We blijven in 2020 met het GON inzetten op substitutie van zware en kostbare zorg en ondersteuning door het meer toegankelijk maken en benutten van algemene voorzieningen en lichte ondersteuning dichtbij. Het doel is om integraal, aansluitend op de eigen kracht en mogelijkheden van burgers, laagdrempelig hulp- en ondersteuningsvragen voor mensen van 0-100 jaar van passende antwoorden te voorzien.

De inzet van de Ondersteuner Jeugd en Gezin (OJG) is hierin eveneens een belangrijke ontwikkeling. De OJG is een schakel tussen de huisarts en de WIJ-teams en heeft als doel om samenwerking te bevorderen en de hulp dichter bij de gezinnen te brengen. De inzet van de OJG is erop gericht om de stroom doorverwijzingen vanuit de huisartsen naar specialistische ondersteuning, daar waar dit mogelijk is, af te vangen. De OJG wordt in 2020 versneld uitgebreid.

Ook werken wij samen met de Groninger gemeenten en de Regionale Inkooporganisatie Groninger Gemeenten (RIGG) aan de transformatieagenda jeugdhulp. In de inkoop van de jeugdhulp 2018 – 2020, die de RIGG voor de 12 Groninger gemeenten uitvoert, is de transformatiegedachte zo veel mogelijk doorgevoerd. In onze visie op de regionale samenwerking en de inkoop vanaf 2021 ligt de focus op innovatie van de inkoop en meer grip en regie als gemeente.

Tot slot werken we door aan de gebiedsgerichte aanpak. Deze aanpak vraagt om een goede samenwerking tussen partijen/organisaties in de wijken/stadsdelen (gebieden). Stichting WIJ Groningen, het GON en de gebiedsteams stemmen zo goed mogelijk met elkaar af. Binnen het gebiedsteam wordt de verbinding gelegd met sociale én fysieke thema’s die spelen op de terreinen zoals veiligheid, wonen en verkeer.

We faciliteren de gewenste beweging op twee met elkaar samenhangende niveaus:
1. Het sociaal klimaat als het gaat het om het vormgeven van de ‘Civil Society’ ter bevordering van zelf- en samenredzaamheid en datgene wat we in de preventieve sfeer doen. We zetten hiervoor in op:

• Actief burgerschap en bewonersinitiatieven;
• Bevorderen van samenredzaamheid, sociale samenhang en leefbaarheid in de wijken;
• Positief opgroeien;
• Diversiteit, integratie en emancipatie;
• Lokaal gezondheidsbeleid, infectieziektebestrijding en openbare gezondheidszorg;
• Sociale basisvoorzieningen.

2. Passende ondersteuning en zorg als het gaat om de wijze waarop we al dan niet tijdelijke interventies plegen, zodat ieder naar vermogen kan participeren. We zetten hiervoor in op:

• Ondersteunende voorzieningen;
• Specialistische zorgvoorzieningen;
• Interventies veilig opgroeien;
• Beschermd wonen, opvang en huiselijk geweld;
• Vluchtelingen en asielzoekers.

We verwachten dat onze inzet met betrekking tot het sociaal klimaat invloed zal hebben op de inzet die nodig is op het niveau van individuele ondersteuning en zorg. We monitoren in dat kader de resultaten, doen onderzoek naar de effectiviteit van onze interventies en waar nodig sturen we bij.

Leeswijzer
De hervormingen die zijn doorgevoerd om tot een sluitende (meerjaren) begroting 2020 te komen, zijn als volgt verwerkt. In de financiële paragraaf van ieder programma is onderaan een tabel opgenomen met Hervormingen 2020-2023. Per programma staan hier de hervormingen, inclusief bedragen. In de tabel zitten doorklikbare links naar Hoofdstuk 4.4 Hervormingen 2020- 2023. Hier vindt u vervolgens een tabel met het totaal aan hervormingen, inclusief toelichtingen.